Carbid Schieten Handleiding

• Geplaatst op 17 Augustus 2015
• Door Melkbusshop
• Geplaatst in Handleidingen, Melkbus Carbid Schieten
• 24

Onderstaand vindt je de handleiding carbid schieten. De handleiding kun je downloaden en uitprinten. Zo heb je de uitleg tijdens het carbid schieten bij de hand en kun je de stappen direct uitvoeren. Zorg dat je, voor je begint, alle benodigdheden klaar hebt staan. Is carbid schieten legaal? Ja, maar het is alleen toegestaan op de door de gemeente aangewezen plek!

 Klik hier voor de AANBIEDINGSSET CARBID SCHIETEN

 1. Hoe moet ik met een melkbus carbid schieten?

Download als pdf ⬇

Delen mag!
Mits de volgende embed code wordt gebruikt:

<a href="https://static.webshopapp.com/shops/012689/files/037409066/handleiding-melkbus-carbid-schieten-melkbusshopnl.jpg"> <img src="https://static.webshopapp.com/shops/012689/files/037409066/handleiding-melkbus-carbid-schieten-melkbusshopnl.jpg" alt="Handleiding Melkbus Carbid Schieten van Melkbusshop.nl" height="971" width="688"> </a> </br> Bron: <a href="http://www.melkbusshop.nl/blogs/kenniscentrum/handleiding-carbid-schieten/" class="eigendom-van-melkbusshop">Handleiding Carbid Schieten</a> van <a href="http://www.melkbusshop.nl/">Melkbusshop.nl </a> - De grootste in Carbid en Melkbussen

2. Extra uitleg melkbus carbid schieten

Bij onvoldoende kennis is carbidschieten niet geheel ongevaarlijk. Het begint al bij de voorbereiding. Allereerst heb je natuurlijk een melkbus nodig die geschikt is voor carbidschieten. Je kunt hiervoor niet zomaar elke melkbus pakken die voor handen is, de bus moet aan een aantal eisen voldoen. Zo moeten alle lasnaden nog in tact zijn. Controleer de melkbus ook goed op (dicht gestopte) gaten. Sla met een hamer een paar keer flink tegen de bodem. Sla je er niet doorheen? Dan heb je een geschikte bus te pakken. Een roestige melkbus is helemaal geen probleem het gaat erom dat de melkbus nog sterk genoeg is.

2.1 De melkbus gebruiksklaar maken

Als je een mooie sterkte melkbus hebt gevonden, kan deze geprepareerd worden voor carbid schieten. Hiervoor moet je een klein gaatje (ongeveer 3 mm.) in de melkbus boren. Dit doe je of in het midden van de bodem of aan de zijkant in de buurt van de onderkant. Dit gat is nodig om het gas te kunnen ontsteken. We noemen zo’n gat een zundgat. Je kunt ook een iets groter gat boren zodat er een half rotje in past. Dat rotje fungeert dan als lont en heb je tijd om op veilige afstand van de bus te gaan staan voor deze knalt. Zorg ook dat je bus stevig aan de grond staat of ligt.

Je melkbus is nu klaar voor gebruik. Gooi een paar brokken carbid in de bus (ongeveer 200 gram) en voeg een beetje water toe (ongeveer 60ml.). Hier kun je ongeveer 5 keer mee knallen voor je nieuw carbid moet toevoegen. Het is nog niet zo simpel de hoeveelheden carbid en water en vervolgens de wachttijd tot ontsteking op elkaar af te stemmen. Er is veel oefening nodig om uiteindelijk de optimale knal te veroorzaken.

2.2 Het afsluiten van de melkbus

Wanneer alle ingrediënten in de bus zitten, moet deze afgesloten worden. Dit kan natuurlijk gewoon met de standaard melkbusdeksel maar zorg er dan wel voor dat deze met een lang touw vastzit aan de melkbus. Zo voorkom je dat de deksel in een losgeslagen projectiel veranderd en ongelukken veroorzaakt. Wanneer je een hamer gebruikt om de deksel vast  te slaan in de bus, gebruik hier dan géén metalen hamer voor. Hierbij kunnen er vonken ontstaan en kan de melkbus vroegtijdig exploderen met alle gevolgen van dien. Wil je toch een hamer gebruiken, pak dan een hamer met een kop van hout of rubber. Nog een gevaar aan het gebruik van een deksel is dat wanneer deze te vast in de opening van de bus zit, de melkbus zelf uit elkaar kan knallen. Het is dus nog veiliger als  je gewoon geen deksel gebruikt.

Tip van Jonny Landman van carbidteam.nl: Mocht je een deksel gebruiken, gebruik dan een fakkel tijdens het ontsteken. Zo creëer je extra afstand.

Je kunt de melkbus ook afsluiten met een dik stuk plastic welke je om de rand vastzet met bijvoorbeeld een binnenband van een fiets. Nadeel hiervan is dat het erg veel plastic kost als je een hele dag wilt doorknallen. De leukste en vooral veiligste oplossing is een standaard plastic voetbal. Deze past precies in het gat van een melkbus. De bal schiet meters ver of hoog weg. De bal na het knallen weer opzoeken, maakt het voor kinderen ook een leuke ervaring.

2.3 Veiligheidsregels

➤ Zoek een veilige plek voor het carbid schieten
➤ Gebruik alleen deugdelijk materiaal voor carbid schieten
➤ Draag altijd een veiligheidsbril om je ogen te beschermen
➤ Om je handen te beschermen, draag je handschoenen
➤ Ontsteek de melkbus met een lange gasaansteker of lont
➤ Geef aan wanneer je de bus gaat ontsteken, let op dat er niemand in het schootsveld staat

2.4 Het ontsteken van de melkbus

Wanneer je de melkbus goed hebt afgesloten, moet je wachten. Binnen in de melkbus komt er een reactie op gang. Doordat het carbid in contact is gebracht met water, komt het zeer explosieve acetyleengas vrij. Dit gas bouwt druk op in de melkbus. De wachttijd tot ontsteking is afhankelijk van de hoeveelheid carbid en water en de grootte van de bus. Wacht minimaal 20 seconden en maximaal 2 minuten. Dit is een kwestie van blijven uitproberen tot je de voor jou ideale combi voor de hardste knal hebt gevonden

Laat van te voren weten dat je de melkbus gaat ontsteken! Het kan namelijk erg gevaarlijk zijn als er iemand vlak naast staat. Ontsteek de bus vervolgens met een fakkel, een lange gasbrander of middels het rotje. Zo blijf je op relatief veilige afstand van de ontbranding. Gebruik nooit een aansteker, lucifer of bijvoorbeeld een sigaret om de melkbus te ontsteken. Je bent dan te dicht bij de bus en kunt dan brandwonden aan je handen oplopen. Omdat de explosie letterlijk oorverdovend kan zijn, is het raadzaam gehoorbescherming te dragen. Zo voorkom je dat je gehoor beschadigt.

2.5 Hoe was de knal?

➤ Was je knal niet echt een knal maar meer een plofje; Dan heb je niet lang genoeg gewacht. Dan is er nog te weinig gas vrijgekomen voor een explosieve ontbranding.

➤ Bleef de  knal uit en ontstond er alleen maar een grote steekvlam; Dan heb je teveel water gebruikt. Hetzelfde effect krijg je wanneer je te lang wacht alvorens te ontsteken. Dan is ook teveel gas vrijgekomen om nog te kunnen ontploffen.

Na je eerste poging, gooi je de bus leeg. Als het carbid brandt, kun je het vuur doven door er een doek op te gooien. Niet blussen met water! Klop het witte residu van de gebruikte carbidbrokken en plaats ze opnieuw in de melkbus voor ronde twee.

2.6 Na het carbid schieten

Ben je klaar met carbidschieten, laat dan geen rommel rondslingeren.
Gooi alle afval weg. Carbid is niet schadelijk voor het milieu dus als je een restje vergeet, is dat niet erg. Heb je nog ongebruikt carbid over? Dit kun je, mits luchtdicht en vochtvrij verpakt, prima bewaren tot volgend jaar. Laat de melkbus goed uitgassen. Dus doe de deksel of bal niet in de opening. Maak de melkbus goed schoon en zet deze weg op een droge plek. Zo kun je volgend jaar zo weer beginnen. Controleer dan wel opnieuw de sterkte van je melkbus.

3. Carbid schieten met verfblik

Is dit alles te heftig voor je en wil je liever wat rustiger aan beginnen, gebruik dan in plaats van een melkbus een (verf)blik. Er zijn fantastische startsets op de markt voor de beginnende carbidschieter. Met de startset kun je eerst een beetje bekend raken met carbid en wat het doet. Hiervoor hoef je niet ergens in een afgelegen weiland te gaan zitten. Carbid schieten met een verfblik kan gewoon achter in de tuin.
Het blik dat je wilt gebruiken, moet goed schoon zijn en het deksel moet het blik nog goed kunnen afsluiten. Is dit niet het geval, zoek dan een ander blik. Heb je een geschikt blik gevonden, sla dan met een spijkertje een gaatje (±2mm) in het midden van de onderkant van het blik. Gooi ongeveer 50 gram carbid in het blik en voeg een paar druppels water toe. Er komt nu een chemische reactie op gang. Het carbid begint te roken en te sissen door het water. Er komt acetyleengas vrij. Sluit het blik goed af met het deksel. Leg het blik op de zijkant neer en houd het goed vast (alvorens het blik te ontsteken is het veiliger om er je voet op zetten). Nu moet je even wachten tot het gas genoeg druk heeft opgebouwd in het blik. Vervolgens kun je het blik ontsteken door een vlammetje bij het gaatje te houden. Het is het veiligst wanneer je hier een lange aansteker of een fakkel gebruikt. Zo kun je op veilige afstand blijven. Onderschat het blik niet, deze kan een flinke knal geven! Het deksel kan echt meters ver wegschieten.

4. Is carbid schieten legaal?

Carbid valt niet onder het vuurwerkbesluit en kan overal gekocht worden. Het kopen van carbid is dus legaal. Zowel het afsteken van vuurwerk als het carbidschieten mag alleen op 31 december en 1 januari en enkel op de daarvoor toegestane tijdstippen (dit kan per jaar verschillen). Zolang je je hieraan houdt en de (door jou gemeente opgestelde) regels hanteert, is carbid schieten legaal.

5. Vergunning carbid schieten

Nederland kent geen vaste regels betreffende carbid schieten. Elke gemeente bepaald haar eigen regels. Het kan zijn dat je in de ene gemeente wel een vergunning nodig hebt, terwijl je in een andere gemeente rustig je gang kunt gaan. Hanteert een gemeente wel bepaalde regels, laat je dan goed inlichten. Je mag bijvoorbeeld niet overal elk formaat carbidbus gebruiken; sommige gemeenten stellen een maximum inhoud.

Vraag altijd bij je eigen gemeente hoe het geregeld is en wat je wel of niet moet aanvragen.

6. Carbid ontsteking

Er zijn verschillende manieren waarop je je carbidbus tot ontsteking kunt brengen. Zo kun je er voor kiezen om dit handmatig te doen. Bij deze wijze van ontsteken, sta je vlakbij de te ontsteken melkbus. Dit is niet altijd de meest veilige manier. Je kunt ook kiezen voor een piëzo ontsteking of bougie ontsteking. Deze manieren van ontsteken zijn relatief veilig omdat je je melkbus van afstand tot ontsteking kunt brengen. Welke methode je ook kiest, denk altijd om je eigen veiligheid en die van omstanders.

Onderstaand staan de verschillende manieren van carbid ontsteking uitgebreid beschreven. Bij elektrische ontstekings methodes wordt stapsgewijs uitgelegt hoe je te werk moet gaan bij het gebruik van deze vormen van ontsteken.

6.1 Handmatig ontsteken

Niet al deze materialen zijn even veilig, zoals bijvoorbeeld een lucifer. Omdat je je hand dichtbij het zundgat moet houden om de bus te ontsteken, kun je brandwonden oplopen. Het dragen van handschoenen is dan ook geen overbodige luxe bij deze methode. Gebruik ook zeker nooit een sigaret om de carbidbus tot een explosie te brengen!

Het is het veiligst om zoveel mogelijk op afstand van de te ontsteken carbidbus te kunnen blijven. Als je een aansteker wilt gebruiken, gebruik dan een lange gasaansteker. Met een (onkruid) gasbrander of een fakkel kun je helemaal mooi op afstand blijven.

6.2 Bougie ontsteking

Om carbid te schieten, heb je een combinatie nodig van carbid en water. Gebruik je een ontsteking met bougies, dan moet je weten dat bougies heel gevoelig voor water zijn en de kans op hapering is dan ook aanwezig. Je kunt eventueel ook gebruik maken van een carbidvergasser in plaats van een carbid/water combinatie. Je bougie blijft dan te allen tijden droog.

6.2.1 Wat heb je nodig?

Je kunt eenvoudig een ontsteking maken die je kunt aansluiten op een bougie. De materialen die je hiervoor nodig hebt zijn: een wisselrelais, een bobine, een accu (12 Volt), een condensator en een schakelaar. Verder heb je nodig twee bougies, een bougie tap, twee helicoils, locktide en een boormachine met een 15 mm boortje.

6.2.2 Stap voor stap

❶  Bepaal de plaats voor de beiden bougies.Dit kan onderin in het midden zijn, maar ook aan de achterkant van de carbid bus. Als je de precieze plek weet, boor je op elke plaats  een gat van 15 mm.

❷  Tap de geboorde gaten (15 mm).
Handig om te weten is dat een bougie geen normale schroefdraad heeft, zoals dat wel het geval is bij een normale bout. Daarom heb je een speciale bougie tap nodig. Je moet echter tijdens het tappen de tap wel smeren met en vet staafje.

❸  Pak de helicoils (bougie busjes) en smeer er wat locktide op en draai deze dan op een oude bougie.
Doe dit ook met de andere helicoil. Als je de locktide gaat smeren, houd er dan rekening mee dat er geen locktide in de helicoil komt. Alleen op de buitenkant mag locktide zitten.

❹  Schroef daarna de helicoils in de getapte gaten.
Draai helemaal door totdat de deze niet meer verder kan. Draai nu voorzichtig de bougie weer uit het bougie busje, zodat de locktide kan drogen.

❺  Sluit de ontstekingskast aan op de bougies.
Let er wel op dat de locktide goed droog is. Als je de ontstekingskast gaat aansluiten moet de punt van de rechter bougie aan de rode draad gekoppeld worden en de punt van de linker bougie aan de zwarte kabel. Beiden bougies zullen nu tegelijkertijd vonken.

Let op:

Bougiedoppen moeten altijd van rubber zijn. Hard materiaal zoals bakeliet zal de bougie uit elkaar laten knallen.

6.2.3 Schema bevestiging ontsteking aan bougies

Hieronder vind je een schema hoe je alles moet aansluiten. Door de wisselrelais op deze manier te bevestigen, gaat deze heel snel heen en weer schakelen van het ene contact naar het andere contact, zodra er stroom op komt te staan. Als je de draden verkeerd bevestigt, zal de relais doorbranden en dat is natuurlijk zonde. Let dan ook goed op hoe de boel aangesloten moet worden.

6.3 Piëzo ontsteking

Een andere manier om een ontsteking te plaatsen op een carbid bus is door middel van een piëzo ontsteking. Er zijn verschillende soorten piëzo ontstekingen op de markt verkrijgbaar. Voordat je een piëzo ontsteking gaat aanschaffen is het misschien wel interessant om te weten hoe deze ontsteking werkt.

6.3.1 Werking van piëzo

Piëzo elementen zijn over het algemeen klein, ze kunnen uitzetten en samentrekken als ze onder invloed komen te staan van elektrische spanning. Maar het kan ook andersom werken. Zodra het materiaal buigt, vervormd of samengedrukt wordt, genereert dat een elektrische lading. Het materiaal heeft een super snelle werking, vaak heeft het maar enkele milliseconden nodig. En dat is nou net hetgeen je nodig hebt om een carbid bus te laten exploderen.

PZT is een piëzo-materiaal dat het meest gebruikt wordt. Onderstaande afbeelding geeft weer hoe er een elektrische lading tot stand komt.

Het zwarte, middelste deeltje is Titanium, een belangrijk deel in dit geheel. Zodra er druk wordt uitgeoefend op het geheel, verplaatst het zwarte deeltje zich vanuit het midden van de structuur. Omdat de titanium positief geladen is, krijgt het materiaal een positieve en een negatieve pool en ontstaat er stroom. Deze stroom heb je nodig om de piëzo te kunnen ontsteken.

6.4 Piëzo ontsteking met hendel

Voor het mooie heb je een piëzo ontsteking nodig met een hendeltje dat je kunt omzetten. Dit is handig, want je kunt om deze hendel een touw binden waaraan je op ruime afstand van de carbid bus nog kan trekken. Veilig voor jezelf en je omgeving dus.

Vroeger zaten deze piëzo’s met hendel op gaskachels. Misschien dat je er nog één via een installateur op de kop kunt tikken. Heb je een piëzo met een hendel gevonden dan kun je hem op de volgende manier installeren.

6.4.1 Stap voor stap

❶Bevestig de piëzo ontsteking op een stukje hout.

Dit doe je om het geheel te isoleren van de bus.

❷ Plaats het hechthout op de onderrand van de bus en zet het stevig vast.
Kijk uit dat je geen gat boort in de wand van de carbid bus.

❸ Boor een gat in de melkbus van 6 mm in de buurt van de vonkdraad.
Vanuit een piëzo ontsteking lopen twee draden een vonkdraad en een aardedraad.

❹ Nu moet je de aardedraad vastschroeven aan de carbid bus.
Het handigst is het om deze vast te maken aan de schroef waarmee je de ontsteking vastzet op de melkbus. Dit zorgt direct voor een goed contact. Er ontstaat geen vonk als je de aardedraad niet goed bevestigt hebt.

❺ Zoek een buisje waar de vonkdraad net doorheen geschoven kan worden.
Dit buisje moet ongeveer 3 cm lang zijn. Maak dit buisje met een beugeltje vast aan de melkbus. Dit kan doormiddel van een schroef, maar je kunt het ook vastlassen. Het uiteinde moet ongeveer 3 mm onder het geboorde gat uitkomen.

❻ Strip nu ongeveer een lengte van 15 mm van het omhulsel van de vonkdraad af.
Breng nu met een soldeerbout een dun laagje tin aan op de uiteinden. Zorg er wel voor dat de beide koperdraadjes dicht bij elkaar blijven.

❼ Schuif de vonkdraad door het buisje.
Je bent ver genoeg als isolatie van de vonkdraad net iets buiten het buisje steekt en gelijk ligt met de buitenrand van het gaatje.

❽ Buig nu het vertinde gedeelte van de vonkdraad in een hoek van 90 graden.
Als je het goed hebt gedaan valt de vonkdraad midden in het gat. De draad mag echter niet aan de andere kant van het gat er uit komen en het mag ook aan geen ene kant de rand van het gat raken.

❾ Steek een spijker tussen de vonkdraad en de rand van het gat.
Dit zorgt ervoor dat de draad dus stevig vastzit en niet meer van zijn plaats kan komen. Natuurlijk mag de spijker ook door iets anders vervangen worden, als de vonkdraad maar op zijn plaats blijft zitten.

Als je nu de hendel van de piëzo ontsteking omzet moet hij gaan vonken. Deze vonk gaat over naar de carbid bus en zorgt ervoor dat de bus ontsteekt. Ontstaat er geen vonk, dan heb je waarschijnlijk iets niet goed gedaan. Loop elke stap nog eens goed na om te kijken of je iets verkeerd heb aangesloten.

6.5 Moderne piëzo ontsteking

Heb je geen piëzo ontsteking met een hendel kunnen vinden, dan kun je natuurlijk ook een moderne piëzo ontsteking kopen. Deze moderne piëzo ontstekingen hebben echter doorgaans een drukschakelaar wat niet zo handig is voor de carbid bus, omdat je dan nog steeds dicht op de bus staat bij het ontsteken er van. Maar hier is gelukkig alweer een oplossing voor gevonden. Je kunt de piëzo ontsteking namelijk ombouwen tot een ontsteking voor een carbid bus.

6.5.1 Wat heb je nodig?

Voor het ombouwen heb je de volgende dingen nodig: een piëzo, een bougie, een stukje koperen 12 mm pijp, een knelkoppeling van 12 mm naar 15 mm, boormachine + 12 mm boor, lasapparaat, zaag of vijl, tape, kit, hechthout en een touw.

6.5.2 Stap voor stap

❶  Boor een gaatje door de knelkoppeling heen van 12 mm.

Let erop dat het gaat groot genoeg is, want de koperen pijp moet er doorheen kunnen.
❷  Boor nu een gat in het kanon (buis) van 15 mm.

Het gat moet zo groot zijn dat de schroefdraad van de knelkoppeling er door past. Als je dat gedaan hebt, draai je de knelmoer stevig vast, zodat hij niet los kan.
❸  Maak nu een puntje aan de pijp waar de vonk heen slaat.

Dit kun je doen met behulp van een zaag of een vijl. Net wat jezelf het makkelijkst vindt.
❹  Schuif nu de punt van de bougie in het pijpje en maak het goed vast met tape.

Als je het pijpje iets inknijpt kan de bougie niet meer verschuiven.
❺  Druk nu de knelring over het pijpje.

Het is de bedoeling dat je die samen met de knelmoer rond 12 mm kan vastzetten. Op deze manier kun je de bougie te allen tijden losdraaien.
❻  Vervolgens moet je de andere kant van het pijpje dichtkitten.

Als de kit helemaal droog is kun je aan de volgende stap beginnen.
❼  Nu kun je het beste de piëzo op een stuk hechthout bevestigen en plaats daarboven een tuimelaar.
De tuimelaar heb je namelijk nodig om een touw aan te bevestigen, zodat je de ontsteking van een afstand kan bedienen.

❽  Monteer het geheel op je melkbus en sluit alles goed aan.

Let ook nu op dat je geen gat in de bus maakt, maar het stuk hechthout op de onderrand van de  bus monteert.

Carbid schieten is leuk, maar er zijn altijd risico’s aan verbonden. Het is daarom ook raadzaam om een carbid bus op een zo veilig mogelijke manier te ontsteken. Als je de bovenstaande adviezen volgt, kun jij op een veilige manier genieten van mega knallen.

7. Waar en wanneer mag je carbid schieten?

Zoals al eerder aangegeven, hanteert elke gemeente een eigen regelgeving omtrent carbidschieten. Sommige gemeenten hebben geen regels. De meeste gemeenten stellen een bepaalde plek beschikbaar waar gezamenlijk carbid geschoten mag worden op bepaalde tijdstippen.

Wanneer je een ontheffing  voor het carbid schieten hebt gekregen, moet je je veelal aan onderstaande voorschriften houden:

➤ De afstand tot de woonbebouwing is tenminste 50 meter.
➤ De afstand tot zorginstellingen is minimaal 250 meter.
➤ De afstand tot dierenverblijven moet eveneens minimaal 250 meter zijn.
➤ Er moet altijd van de bebouwing af geschoten worden;
➤ Het schootsveld moet altijd een minimale oppervlakte hebben en er mogen in het schootsveld geen   openbare verharde wegen en/of paden liggen.

8. Carbidschieten Cultureel Erfgoed

Sinds 2012 is Nederland bezig met het samenstellen van de lijst met immaterieel cultureel erfgoed. De zogenoemde Nationale Inventaris van Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland moet gemaakt worden omdat Nederland een conventie van de VN-organisatie Unesco heeft ondertekend. In deze conventie beloven landen hun erfgoed te inventariseren, documenteren en te laten floreren.

Er staan typisch Hollandse tradities op de nationale erfgoedlijst. Denk bijvoorbeeld aan Koningsdag, Sint Maarten, bloemencorso’s en de Nijmeegse vierdaagse. Maar ook Staphorster stipwerk staat op deze lijst.

Sinds 28 juni 2014 is ook het traditionele carbidschieten als 50^ste traditie aan deze lijst toegevoegd. Hierdoor is het carbidschieten in populariteit flink gestegen.

Organisaties en gemeenschappen kunnen zelf nieuwe tradities voordragen aan het VIE. Het moet wel om een levend erfgoed gaan, dat zich door elke generatie eigen gemaakt wordt en daardoor dus continu verandert.

9. De oorsprong van het carbidschieten

Het is lastig te bepalen waar de oorsprong ligt. Vermoedelijk ligt deze bij de Germanen en hun joelfeesten en heeft alles te maken met het verdrijven van boze geesten. Echter toen hadden ze nog geen carbid. Het joelfeest werd gehouden met midwinter, als de dagen het kortst waren en de nachten het langst. Dit is rond de 21^e december.

Tijdens een joelfeest spelen de doden een grote, maar wel dubbele rol. Enerzijds keren de doden terug in de gezinnen en doen ze mee aan het feest. Er wordt een aparte kamer voor hen ingericht met een gedekte tafel en er wordt aan hen geofferd. Aan de andere kant brengt de joeltijd stormachtige dagen voort waarin boze geesten rondwaren. Deze kwade geesten kunnen enkel verjaagt worden door het maken van enorm hard lawaai, vandaar ook de naam ‘Joel.’

9.1 Rond oud en nieuw

In Twente werden de boze geesten verdreven door het blazen op de midwinterhoorn. Maar ook met het klokkenluiden of in het Fries pluusluiden worden boze geesten verdreven. Pluus betekent ‘zuiver’ en dient om de lucht van geesten te zuiveren. Al deze gebruiken werden uitgeoefend aan het einde van de decembermaand.

Later gebruikte men carbid om kwade geesten voor het nieuwe jaar te verdrijven. Door de oorverdovende knal slaan de boze geesten op de vlucht. Zo is het carbidschieten in het leven geroepen. Carbid was makkelijk te verkrijgen en op het platteland waren voldoende melkbussen voorhanden.

Na de 2e wereldoorlog werd het carbidschieten rond oud en nieuw voornamelijk individueel gedaan. Halverwege de jaren zeventig werd het carbidschieten een meer sociale activiteit. Mannen kwamen bij elkaar en maakten er een wedstrijd van wie zover mogelijk de deksel van de melkbus weg kon schieten. Tegenwoordig organiseerd men carbidschietevenementen rond de jaarwisseling. Deze vinden meestal plaats op openbare terreinen en sportvelden. Uit veiligheidsoverwegingen werd de melkbus deksel in de jaren tachtig  vervangen door een kunststof bal.

9.2 Rond het huwelijk

Carbidschieten werd vroeger ook gebruikt bij het in ondertrouw gaan. In de zuidelijke provincies was dit een oude boeren traditie. In België wordt dit nu soms nog gedaan. Net als rond oud en nieuw, moest het lawaai de kwade geesten verdrijven. Symbolisch was het de bedoeling om de bruid als het ware los te schieten van de familie. Vandaar dat het carbidschieten in Brabant ook wel "losschieten" genoemd wordt. Dit boerengebruik kon ideaal op het platteland afspelen omdat het nogal veel lawaai teweeg bracht, maar ook omdat er melkbussen aan te pas kwamen. En waar kon je die vroeger nou beter verkrijgen, dan op het platteland?

Hoe harder de knallen des te beter dit is voor het bruidspaar. Nadat de bruidegom of het bruidspaar genoeg heeft van de knallen wordt de carbidschieter afgekocht met een biertje (kwaansel) en trekt de hele meute van kroeg naar kroeg. Als het bruidspaar niet trakteerde op bier, dan wist het hele dorp dit al gauw. Voor de woning van de bruid werden dan poppen in bomen gehangen of teksten geschreven met de boodschap dat de man geen 'losschietbier' kon betalen voor zijn toekomstige vrouw.

Eigenlijk is het carbidschieten nog steeds een soort joelfeest. Er zijn ongetwijfeld nog mensen die geloven dat boze geesten er door verdreven worden. Voor anderen is het gewoon een behendigheidssport en/of een gezellig samenzijn. 

Carbid Schieten: De Regels >>>

10. Tips & Tricks van onze lezers

In dit hoofdstuk staan tips & tricks en aanvullende informatie die wij van onze lezers hebben ontvangen. Heb jij nog interessante info die een waardevolle aanvulling kan zijn voor dit blog? Laat het ons weten via [email protected]

10.1 Tom van carbidteam Zaanstreek

❶  Bougie Ontsteking: Je kunt een cv bougie gebruiken. Deze heeft minder weerstand en kan daarom wijder gezet worden zodat hij minder vervuild en je bobine niet opblaast. (4mm i.p.v. een bougie met 0,7mm!)

❷  Piëzo Ontsteking: Je kan een piëzo ontsteker met een klein beetje fantasie op afstand indrukken. Zie foto:


❸  Voor het toevoegen van een beetje water bij het carbid in de melkbus of kanon, gebruiken we altijd een injectiespuit. Voordeel hiervan is, dat altijd precies de juiste hoeveelheid water hebt. Bij een standaard melkbus is dat ongeveer 30/40 ml.

❹  In plaats van een melkbus kun je ook een oude lpg tank of compressor tank gebruiken voor carbid schieten. Deze zijn meestal wel te vinden op de plaatselijke sloop of een garage. Daarbij zijn deze tanks een stuk veiliger dan een melkbus.

❺  Wij doen het carbid altijd in een jodenkoekblik met een ijzerdraadje eraan. Deze gaat vervolgens in de melkbus. Zo blijven de ontsteking (bougie) en je melkbus van binnen altijd schoon.